Món luộc thể hiện hương vị nguyên bản nhất của thực phẩm, thanh nhẹ, ít dầu mỡ và giữ được phần lớn dưỡng chất tự nhiên. Để món luộc thơm ngon, nguyên liệu phải thật tươi, rửa sạch, để ráo và cắt kích thước đồng đều. Việc dùng nước luộc sạch, không lẫn tạp chất là yếu tố quan trọng giúp món giữ được màu sắc đẹp và vị trong. Món luộc ngon thường có màu tươi, độ chín vừa phải, không bị mềm nhũn và giữ được độ ngọt tự nhiên.

Luộc đúng chuẩn phụ thuộc vào lượng nước, nhiệt độ và thời gian. Với rau xanh, nên đun nước sôi mạnh rồi mới cho rau vào để giữ màu và độ giòn; thêm chút muối giúp rau xanh hơn. Với thịt, gà hoặc hải sản, nên cho vào từ nước lạnh để chín đều từ trong ra ngoài và hạn chế co rút. Trong quá trình luộc, luôn hớt bọt để nước trong và món không bị ám mùi. Khi nguyên liệu gần chín, nên giảm lửa để giữ độ mềm tự nhiên, tránh bị khô hoặc bở.

Để món luộc ngon hơn, có thể cho vào nồi vài lát gừng, sả hoặc hành tím để tạo mùi thơm tự nhiên và khử mùi tanh. Đối với rau củ, việc mở nắp khi luộc giúp hơi nước thoát ra, giữ màu sắc tươi hơn. Khi luộc thịt hoặc gà, không đậy nắp hoàn toàn để nước không trào, đồng thời giúp phần da giữ được độ căng bóng. Sau khi luộc, thả rau vào nước đá giúp rau giòn và xanh lâu; với thịt luộc, để nghỉ vài phút trước khi cắt giúp miếng thịt không bị nát và giữ nước tốt hơn.